Fusie WOL-gemeenten niet krachtig en robuust genoeg, zo blijkt uit onderzoek

Fusie WOL-gemeenten niet krachtig en robuust genoeg, zo blijkt uit onderzoek

Een fusie tussen Landsmeer, Oostzaan en Wormerland levert geen duurzame toekomst op en zal de gemeenten binnen enkele bestuursperioden opnieuw voor een fusievraag stellen. Dat stelt het rapport van het Bureau & Van de Laar (&VDL) dat op 13 januari in voorlopige vorm werd gepresenteerd aan de raden en colleges van de drie gemeenten.

&VDL concludeert dat de financiën en de ambtelijke uitvoeringskracht niet in balans zijn met de opgaven waar deze gemeenten voor aan de lat staan.

De drie gemeenten staan er op dit moment wat betreft financiën en ambtelijke uitvoeringskracht slecht voor, stellen de onderzoekers: “De positie op de arbeidsmarkt is voor deze kleine gemeenten – omringd door steden als Amsterdam, Purmerend en Zaanstad – zeer lastig. Dat leidt tot een hoge mate van inhuur, functies die maar door één medewerker worden ingevuld, een hoge mate van in- en uitstroom in de organisaties en daarmee veel werkdruk op zittende medewerkers, wat een rol speelt in het hoge ziekteverzuim.”

Maar een fusie tussen de drie gemeenten tot één WOL-gemeente van 37.000 inwoners gaat deze problemen niet duurzaam oplossen, aldus de onderzoekers. En dat geldt al helemaal voor een samenwerkingsverband. De financiële situaties en de kwetsbare organisaties van de drie gemeenten vragen om een ander schaalniveau.

Eén robuuste krachtige gemeente van Wormerland, Oostzaan, Landsmeer en Edam-Volendam en/ of Waterland zou een goede oplossing zijn, aldus het rapport, maar opnieuw een langdurig onderzoekstraject met vijf gemeenten is niet wenselijk vanwege de urgentie van de problematiek. “Op korte termijn moet helder worden of er een échte intentie is bij deze potentiële fusiepartners om te komen tot een herindeling. Of niet.”

Uiteindelijk adviseert &VDL Wormerland, Oostzaan en Landsmeer ieder hun eigen pad van schaalvergroting richting de omliggende steden te kiezen: “Sluit aan als gemeente bij de stad waarmee de meeste sociaal-maatschappelijke, culturele en economische verbindingen bestaan. Benut de kracht van de stad, de robuuste begroting, de sterke ambtelijke organisatie en maak als onderdeel van de stad gebruik van de kansen die de regio biedt voor de eigen dorpen. De kansen voor en de identiteit van de dorpen moeten in een proces van fusie met de stad geborgd worden.”

De bevindingen en het advies van het onderzoeksbureau hebben nog een concept status. De komende maand wordt deze lijn – met verwerking van de reflecties van raads- en collegeleden op dit concept – definitief. Op 12 februari wordt een eindrapport opgeleverd. Op 29 maart wordt in drie gemeenteraden een besluit genomen over de adviezen uit het rapport van &VDL en de vervolgstappen in het proces van de bestuurlijke toekomst van iedere gemeente.